Το έργο MED-GOLD πραγματοποίησε την τελική εκδήλωση διαδικτυακά στις 29-30 Μαρτίου 2022, με περισσότερους από 200 συμμετέχοντες. Οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να μάθουν για τις κλιματικές υπηρεσίες που αναπτύχθηκαν σε αυτό το τετραετές έργο, χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ, με σκοπό να μπορούν να βοηθήσουν τον αγροτικό τομέα να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που θέτει η κλιματική αλλαγή.
Η διήμερη εκδήλωση παρείχε πληροφορία για τα διδάγματα που αντλήθηκαν κατά τη διάρκεια του έργου. Οι χρήστες MED-GOLD από τον αγροτικό τομέα, που εκπροσωπούν τις καλλιέργειες σταφυλίων, ελιών και σκληρού σίτου – η πορτογαλική εταιρεία κρασιού SOGRAPE, ο ισπανικός συνεταιρισμός Dcoop και η ιταλική εταιρεία τροφίμων Barilla – αντίστοιχα παρουσίασαν τις ιστορίες επιτυχίας τους ως πρώτοι που υιοθέτησαν τις κλίματικες Υπηρεσίες MED-GOLD . Οι χρήστες τόνισαν επίσης τη σημασία μιας προσέγγισης συμπαραγωγής για τη δημιουργία χρήσιμων και εύχρηστων εργαλείων για τον αγροτικό τομέα.
Οι παρευρισκόμενοι είχαν επίσης την ευκαιρία να συζητήσουν με τους παρουσιαστές και άλλους συμμετέχοντες στο έργο, καθώς και να επισκεφθούν τα εικονικά περίπτερα και να δουν τις αφίσες, τα βίντεο και υλικό που παρήγαγε η ομάδα του έργου MED-GOLD.
“Η ιδέα του MED-GOLD ήταν η δημιουργία ενός νέου παραδείγματος διαδικασιών λήψης αποφάσεων κλιματικά ενημερωμένων, με μια προσέγγιση που βασίζεται στη συμπαραγωγή και τη συστηματική δέσμευση των χρηστών. Αυτή η ιδέα έπαιξε βασικό ρόλο στην εφαρμογή και την αξιολόγηση των κλιματικών υπηρεσιών MED-GOLD, οι οποίες έχουν παραχθεί και δοκιμαστεί από κοινού με μεγάλους βιομηχανικούς εταίρους», εξήγησε ο Alessandro Dell’Aquila, από την ομάδα συντονισμού του έργου MED-GOLD στο Italian National Agency for New Technologies, Energy and Sustainable Economic Development (ENEA).
Οι απόψεις των χρηστών
Η σημασία της εύρεσης κοινού εδάφους μεταξύ επιστημόνων και χρηστών, καθώς και η κατανόηση των αναγκών των χρηστών, ήταν το βασικό θέμα της πρώτης συνεδρίας. Ο Javier López, τεχνικός Έρευνας και Ανάπτυξης στο συνεταιρισμό Dcoop, μοιράστηκε την άποψή του ως χρήστης από τον τομέα της ελιάς και ανέφερε ορισμένες εφαρμογές των αποτελεσμάτων του έργου: “Κλιματικές πληροφορίες που επηρεάζουν, για παράδειγμα, την εμφάνιση παρασίτων και ασθενειών, καθώς και την συμβουλευτική σχετικά με τη χρήση λιπασμάτων είναι πολύτιμες για τα τμήματα προμήθειας και υπηρεσιών μας”.
Ο Antonio Graça, επικεφαλής R&D στη SOGRAPE, τόνισε πώς η ενασχόληση με το MED-GOLD αντιπροσώπευε μια φανταστική ευκαιρία να κατανοήσουμε πώς το κλίμα επηρεάζει τον αμπελοοινικό τομέα και συγκεκριμένα τη γεύση του κρασιού. Ο Graça ανέφερε πόσο σημαντικό είναι η κοινότητα των οινοπαραγωγών, «οι άνθρωποι που δουλεύουν τη γη», να μπορούν να λάβουν τις σωστές αποφάσεις επιτρέποντας στο αμπέλι να ευδοκιμήσει και να παράγει την καλύτερη δυνατή γεύση. “Οι κλιματικές υπηρεσίες που έχουμε αναπτύξει παρέχουν εποχιακές προβλέψεις που μας επιτρέπουν να δούμε το μέλλον έως και επτά μήνες νωρίτερα. Αυτό βοηθά τους καλλιεργητές να κατανοήσουν εάν ο κίνδυνος παρασίτων και ασθενειών θα ήταν υψηλός ή εάν υπάρχει ανάγκη άρδευσης. Κάνοντας αυτό, γίνονται πιο αποτελεσματικοί και ανθεκτικοί”, είπε.
Οι μακροπρόθεσμες κλιματικές προβλέψεις καθώς και οι εποχιακές προβλέψεις είναι χρήσιμες για τον τομέα του σκληρού σίτου, όπως εξηγεί η Chiara Monotti, υπεύθυνη αγορών στον Όμιλο Barilla. “Οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις μας επιτρέπουν να ενημερωνόμαστε για τις αλλαγές στην απόδοση των καλλιεργειών και τις κατάλληλες περιοχές για καλλιέργεια στον κόσμο σε 20-40 χρόνια. Αυτό είναι χρήσιμο όχι μόνο για την πρόβλεψη της εξέλιξης της καλλιέργειας παγκοσμίως αλλά και για τον σχεδιασμό μελλοντικών πολιτικών και επενδύσεων”.
Συν-ανάπτυξη προσαρμοσμένων κλιματικών πληροφοριών για τη λήψη αποφάσεων
Η αποτελεσματική επικοινωνία και η ανταλλαγή γνώσεων είναι απαραίτητες για τη συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη καθώς και την οικοδόμηση σχέσης εμπιστοσύνης. Σε αυτό το σημείο, η Marta Terrado, συνεργάτης του MED-GOLD και επιστήμονας επικοινωνίας στο Barcelona Supercomputing Center (BSC), περιέγραψε τους διάφορους τύπους επικοινωνίας που αναπτύχθηκαν στο έργο: “Φυλλάδια πληροφοριών ή οδηγοί χρήστη βοηθούν στην εξήγηση των εννοιών και στην παράδοση βασικών μηνυμάτων των ενδιαφερομένων, καθώς είναι γραμμένα με ορολογία προσαρμοσμένη στο πλαίσιό τους. Οι πολύγλωσσες εκδόσεις αυτών των υλικών έχουν δημιουργηθεί επειδή η προσφορά πληροφοριών στη μητρική γλώσσα των χρηστών πρέπει να θεωρείται ως μέρος της παροχής μιας κλιματικής υπηρεσία”.
Η δεύτερη συνεδρία επικεντρώθηκε στις επιστημονικές και τεχνικές πτυχές της από κοινού ανάπτυξης και παροχής κλιματικών υπηρεσιών, καθώς και στην αξιολόγηση της αξίας τους για τους χρήστες. Υπό αυτή την έννοια, η από κοινού ανάπτυξη προσαρμοσμένων κλιματικών πληροφοριών είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της λήψης αποφάσεων, ανέφερε η Nube González, κλιματολόγος και επικεφαλής της ομάδας κλιματικών υπηρεσιών του BSC. Η González τόνισε επίσης ότι “τα κλιματικά δεδομένα δεν είναι ίδια με τις κλιματικές πληροφορίες. Εάν θέλετε να καταστήσετε τα κλιματικά δεδομένα αξιόπιστα για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων, είναι σημαντικό να τους εμπλέξετε στη διαδικασία μετατροπής αυτών των δεδομένων για τη δημιουργία μιας κλιματικής υπηρεσίας, όπως το MED-GOLD Dashboard”. Σχετικά με αυτό το σχόλιο, ο Χρήστος Γιαννακόπουλος, διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, εξήγησε ότι «η χρηστικότητα υπερβαίνει τη διαθεσιμότητα» και εξ ου και η σημασία της από κοινού ανάπτυξης κλιματικών υπηρεσιών.
Η κληρονομιά του έργου MED-GOLD
Η δεύτερη ημέρα της τελικής εκδήλωσης του MED-GOLD επικεντρώθηκε στην κληρονομιά του έργου και τη συνάφειά του με τομείς, της πολιτικής και της κοινωνίας γενικότερα, καθώς και την πιθανή συνεισφορά του στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ. Διοργανώθηκε μια σειρά από συζητήσεις σε πάνελ με εκπροσώπους από βασικούς οργανισμούς στα συστήματα τροφίμων της ΕΕ (HORTA, Wine Consulting, Danesi Caffè και Natural Business Intelligence), οργανισμούς χάραξης στρατηγικής (Food and Agriculture Organisation, International Olive Council, European Commission, and EU Centre for Development Policy Management) και ευρωπαϊκές και διεθνείς πρωτοβουλίες (Climateurope, Agriculture of Data, Copernicus Climate Change Service και International Organisation of Vine and Wine).
Ο Chris Hewitt, πρώην συντονιστής του προγράμματος Climateurope, υπογράμμισε τη δυσκολία ανάπτυξης κλιματικών υπηρεσιών που μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες των υπευθύνων λήψης αποφάσεων και στην προστηθέμενη αξία. ”Είναι μεγάλη πρόκληση να αναπτυχθούν πολύτιμες υπηρεσίες και είναι ακόμη πιο δύσκολο για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να τις υιοθετήσουν”. Έτσι, ο Hewitt τόνισε ότι ”είναι πραγματικά σημαντικό να εμπλακούμε σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας των κλιματικών υπηρεσιών, και όχι μόνο σε μεμονωμένα μέρη”.
Ο Pau Roca, Γενικός Διευθυντής του International Organisation of Vine and Wine (OIV), συζήτησε την ιδιαιτερότητα του αμπελοοινικού τομέα. “Είναι δύσκολο να γίνει αυτή η μετάβαση [από την έρευνα] στην εφαρμογή, αλλά νομίζω ότι ο κλάδος του κρασιού είναι προνομιακός. Έχουμε πολλά διαφορετικά θεσμικά επίπεδα και αυτό βοηθάει πολύ γιατί είναι πολύ καλοί στη θεσμοθέτηση της αλυσίδας αξίας. Όλα ρυθμίζονται με σκοπό την διαχείριση της ποιότητας και όλα αυτά έχουν να κάνουν με την πρόβλεψη του τι πρόκειται να συμβεί”, είπε.
Όσον αφορά τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής για τον αμπελοοινικό τομέα, η Roca ήταν αισιόδοξη και σίγουρη για τις δυνατότητες των κλιματικών υπηρεσιών: “Οι αμπελώνες είναι αρκετά προσαρμόσιμοι στην κλιματική αλλαγή, αλλά αυτή η προσαρμογή πρέπει να είναι καλά ενημερωμένη. Παράγουμε κρασί εδώ και χιλιάδες χρόνια και τώρα έχουμε όλες αυτές τις πληροφορίες διαθέσιμες. Οι κλιματικές υπηρεσίες όπως αυτές που αναπτύχθηκαν στο έργο MED-GOLD είναι μια τεράστια ευκαιρία να πολλαπλασιαστεί η απόδοση του κλάδου», συμπέρανε ο Roca.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης συζητήθηκε επίσης η πιθανή αναπαραγωγή των κλιματικών υπηρεσιών του MED-GOLD για άλλες καλλιέργειες πέρα από τα μεσογειακά αγροδιατροφικά συστήματα σταφυλιών, ελιάς και σκληρού σίτου. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να μάθουν μέσω της εμπειρίας που απέκτησαν κατά τη διάρκεια του έργου με τον τομέα του καφέ καθώς και από άλλες πρωτοβουλίες όπου το κλίμα παίζει θεμελιώδη ρόλο. Η λεγόμενη ‘replicability corner’ που διατέθηκε στην πλατφόρμα της εκδήλωσης φιλοξένησε βίντεο που μοιράζονταν τις απόψεις εκπροσώπων της National Association of Coffee Exporters of Colombia, του Observatoire du Sahara et du Sahel, και τητ South African National Space Agency. Η δυνατότητα αναπαραγωγής γίνεται ιδιαίτερα σημαντική καθώς το έργο πλησιάζει στο τέλος του στις 31 Μαΐου 2022.
Από αριστερά προς τα δεξιά, επάνω σειρά:Η συντονίστρια Kathrina Sichel με τους συντονιστές του έργου MED-GOLD (Alessandro Dell’Aquila, Luigi Ponti, Matteo de Felice και Sandro Calmanti από την ENEA). Η συντονίστρια με τους ειδικούς του τεχνικού τομέα (Nube González-Reviriego από BSC, Χρήστος Γιαννακόπουλος από NOA και Andrea Toreti από EU-JRC). Κάτω σειρά:Η συντονίστρια με ειδικούς του επιχειρηματικού τομέα (Javier López από τη Dcoop, Chiara Monotti από Barilla και Antonio Graça από τη SOGRAPE). Η συντονίστρια με μερικούς προσκεκλημένους συμμετέχοντες (Chris Hewitt από Climateurope, Carlo Buontempo από C3S, Nicola Pirrone από HEU Partnership Agriculture of Data και Pau Roca από OIV)
Συγγραφείς : José L. Cánovas και Marta Terrado (Barcelona Supercomputing Center)
